گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»، موتورهای جستجو یکی از پرکاربردترین ابزارهای اینترنتی هستند و در اکثر کشورها این ابزارها رتبه اول تعداد بازدید کننده را داشته ضمن آنکه بالاترین درآمد‌ها در بین سایت‌های اینترنتی و شرکت‌های حوزه اینترنت از طریق موتورهای جستجو بوده است.
کمپانی گوگل با ۶۰ میلیارد دلار درآمد و ۹۶ درصد تبلیغات توانسته است ۷۰ درصد سهم جستجو خود را در آمریکا و ۴ میلیارد رکورد در روز را نصیب خود کند.
طبق برآورد‌های صورت گرفته آمار پرس و جوهای ارسال شده از ایران روزانه ۱۰۰ میلیون (یک درصد جستجوهای جهان) بوده است و ۴ موتور جستجوی جهانی در ایران دارای رتبه زیر ۲۰ هستند.
با توجه به ضرورت استفاده از موتورهای جستجو بومی همواره کشورهای مختلف سعی در بومی کردن محصولات خود در در این فضا دارند به طوری که تاکنون ۷۶ درصد کاربران چینی از موتور جستجوی «بایدو»، ۷۰ درصد کاربران کره از «ناور»، ۶۰ درصد کاربران روسی از «یندکس» و ۵۲ درصد کاربران کشور چک از موتور جستجوی بومی «سزنام» استفاده می‌کنند.
مهمترین موتورهای جستجوی بومی
نام کشور |
موتور جستجو |
چین |
Baidu.com |
روسیه |
Yandex.ru |
هند |
Guruji.com |
ژاپن |
goo.ne.jp |
کره جنوبی |
Daum.net |
کره شمالی |
Kwangmyong |
اسپانیا |
Abacho.es |
آلمان |
abacho.de |
مکزیک |
mexicoweb.com.mx |
جمهوری چک |
Seznam.cz |
آفریقای جنوبی |
ananzi.co.za |
در همین راستا ایران نیز چند سالی است که در موضوع طراحی موتورهای جستجو ورود کرده و اقدامات خوبی را در این زمینه انجام داده‌است.
«یوز» یکی از موتورهای جستجوی ایرانی است که بر منابع فارسی موجود در فضای وب تمرکز کرده و ۲۶ بهمن ماه با حضور محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و جمعی از مدیران این وزارتخانه افتتاح شد.
طراحی و تولید موتور جستجوی یوز از اواخر سال ۸۸ با تلاش نیروهای متخصص داخلی آغاز شده است.
«یوز» تاکنون توانسته است حدود یک میلیارد صفحه را پوشش دهد و احاطه گستردهای بر وب فارسی داشته باشد. «یوز» همچنین دارای خدمات جستجوی خبر، وبلاگ و عکس است.
تمرکز بر زبان فارسی، سرعت بسیار بالا با هدف گذاری پاسخ‌دهی سریع به کاربران با میانگین تأخیر کمتر از ۱ ثانیه، تحلیل نیازهای متداول کاربران و پاسخ‌دهی مستقیم به چندین نوع از جستجوهای کاربران و معماری بی‌درنگ به نحوی که صفحات جدید، تا چند دقیقه پس از خزش، قابل جستجو هستند، برخی از ویژگی‌های این موتور جستجو هستند.
به هر روی از آنجایی که این موتور جستجو به عنوان یک موتور ایرانی شناخته می‌شود، برخی از کاربران ابهاماتی در استفاده از این موتور دارند که در این گزارش سعی بر شفاف‌سازی این موضوعات شده است.
آیا یوز یک فرا موتور جستجو (meta search engine) است؟
خیر. یوز برای پاسخ دهی به کاربران از هیچ موتور جستجوی دیگری استفاده نمی‌‌کند.
تعداد صفحات قابل جستجو در «یوز» چقدر است؟
تاکنون چندین میلیارد صفحه خزش شده و از میان آنها یک میلیارد صفحه منحصر بفرد نمایه گذاری شده است. البته به سبب محتوای تقریبا تکراری و نامناسب بودن برخی از آنها، تعدادی از این صفحات از پایگاه نمایه‌ها حذف شده‌اند. تعداد صفحات نمایه‌گذاری شده به صورت مداوم در حال افزایش است .
آیا این موتور با کمک از متخصصان خارجی طراحی شده است؟
این موتور با تلاش نیروی‌های متخصص داخلی و فارغ التحصیلان نخبه دانشگاه‌‌های کشور طراحی شده است. در حال حاضر محققانی از دانشگاه‌‌های شریف، تهران، امیرکبیر، شهید بهشتی، علم و صنعت، و تربیت مدرس در پروژه «یوز» فعالیت دارند.
آیا سرورهای این موتور خارج از کشور نگهداری می شوند؟
یکی از مهمترین مزیت‌‌های موتور جستجوی یوز نسبت به موتورهای خارجی، استقرار سرورهای آن در داخل کشور که از بروز هرگونه اختلال به دلیل مشکلات و فشارهای سیاسی جلوگیری می‌‌کند.
آیا این یک نمونه آزمایشی است؟
خیر. یوز یک نمونه عملیاتی است و در حال فعالیت و ارتقا است.
آیا این موتور جستجو در راستای فیلترینگ کشور عمل می‌‌کند؟
موتور جویشگر یوز با هدف تحلیل و دسته بندی محتوای فارسی متناسب با نیاز کاربر ایرانی طراحی شده و هدف اصلی آن ارتقا کیفی و کمی وب فارسی بوده و فیلترینگ جزء اهداف آن نیست. ولی از آنجایی که فیلترینگ کشور بر واکشی صفحات «یوز» نیز اعمال می‌شود، این مزیت را داراست که نتایج یافته شده برای کاربران قابل دسترس است.
«یوز» از چه تعداد سرور برای فعالیت‌های خود استفاده می‌‌کند؟
تعداد سرورهای یک موتور جستجو، موضوعی فنی و محرمانه است اما در گستردگی پوشش صفحات، «یوز» تنها موتور جستجوی داخلی با بالای یک میلیارد صفحه در وب فارسی است.
با وجود موتورهای جستجوی قدرتمندی مانند گوگل چه نیازی به موتورهای جستجوی ایرانی داریم؟
از مهمترین اهداف تولید موتور جستجوی ایرانی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تمرکز بر نیازمندی‌ها مبتنی بر زبان فارسی
تمرکز بر سرویس‌های محلی
جلوگیری از هدر رفت سرمایه ملی نظیر هزینه‌های پهنای باند اینترنت که از ایران خارج می‌شود
خودکفایی در موتور جستجو
فراهم کردن بستر شناخت وب فارسی و توسعه عملی دانش‌های راهبردی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور
توانمند سازی نیروهای متخصص داخلی در بومی سازی علوم و فناوری‌های نوین.
آیا موتور یوز می‌‌خواهد جای گوگل را در ایران بگیرد؟
ما نمی‌گوییم کاربران ایرانی در حال حاضر یوز را جایگزین گوگل کنند. بلکه می‌گوییم یوز را هم برای پاسخ‌دهی به نیازهایشان امتحان کنند. مطمئنیم که رضایت کاربران را جلب خواهیم کرد. ما امیدواریم تا روزی پرمخاطب ترین موتور جستجو برای صفحات فارسی باشیم.
یوز برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌های خود دارد؟
«یوز» به لحاظ نر‌م‌افزاری توان ارایه سرویس جستجو به زبان‌های انگلیسی و عربی را نیز دارد، ولی به دلیل کمبود منابع سخت‌افزاری، فعلا تمرکز آن بر فضای وب فارسی است. موتور یوز در حال توسعه در زمینه جستجو در صفحاتی با زبان‌های دیگر نیز می باشد. کاهش زمان پاسخ دهی و افزایش میزان پذیرش درخواست های همزمان، توسعه سرویس عکس، توسعه سرویس پاسخ مستقیم به کاربران و سرویس ایمیل از دیگر برنامه‌های توسعه‌ای «یوز» است که به تناوب ارایه خواهند شد.
آیا در یوز برای رسیدن سریع‌تر به جواب مد نظر، ترفندهای خاصی وجود دارد؟
بله. در موتور جستجوی یوز علاوه بر پوشش عملگرهای جستجو، یکی از اولویت‌های اصلی، پاسخ مستقیم به جستجوهای کاربر در نیازهای روزانه در زمینه‌های آب و هوا، اذان، دانلود، رویدادهای ورزشی، سینما، دانستنی‌ها، مشاهیر، آشپزی، حدیث، آوا، قرآن، شعر و ویدئو است.
کمیت و کیفیت این گروه از پاسخ‌ها در حال توسعه و تکمیل است .دقت کنید یک جستجوی خاص، می‌تواند تعدادی از پاسخ‌های مستقیم را برای شما به همراه داشته باشد. به عنوان مثال جستجوی کلمه «موسی» در بخش وب، دارای پاسخ مستقیم در ۳ بخش دانستنی‌ها، ویدئو و دیکشنری است. همچنین شما میتوانید با کلیک بر روی اخبار یا وبلاگ یا عکس، کلمه موسی را در هر کدام از این بخش‌ها به طور دقیق‌تر جستجو کنید.
